NT2 op school: Nederlands als tweede taal aanleren in het basisonderwijs (2024)

NT2 op school: Nederlands als tweede taal aanleren in het basisonderwijs

Elke leraar krijgt er wel eens mee te maken; NT2-leerlingen. Kinderen die Nederlands niet als eerste taal hebben. Nederlands als tweede taal (NT2) is een ontzettend belangrijk vak voor anderstaligen. Om mee te kunnen komen in het reguliere lesaanbod, dat behoorlijk talig is, zal een NT2-leerling de taal moeten leren. Maar hoe pas je het taalaanbod in de groep aan zodat alle leerlingen kunnen aansluiten en de NT2-leerling niet afhaakt? En wat kunnen ouders thuis doen om met hun kinderen te oefenen?

NT2 in schakelklassen

NT2 aan kinderen vindt over het algemeen plaats in zogenaamde schakelklassen. In een schakelklas krijgen kinderen met een taalachterstand intensief taalonderwijs. Een schakelklas is in geval van kinderen met een migratieachtergrond bedoeld om een brug te slaan tussen twee verschillende onderwijssystemen. De leerlingen kunnen van over de hele wereld komen. Als ze in het land van herkomst al onderwijs hebben gehad in een ander onderwijssysteem, worden ze in de schakelklas voorbereid op hun overstap naar regulier onderwijs.

Er zijn drie soorten schakelklassen; een voltijd schakelklas, een deeltijd schakelklas en een verlengde schooldag. Bij een voltijd schakelklas volgt het kind bijna al het onderwijs in de schakelklas. Dit komt neer op minimaal 880 uur per schooljaar. In een deeltijd schakelklas volgt de leerling minimaal 8 uur per week onderwijs in de schakelklas. De rest van de lessen worden in de gewone groep gevolgd. In het geval van de verlengde schooldag volgt de leerling de gewone lessen. Daarnaast krijgt het kind onderwijs in de schakelklas. Dit gaat gemiddeld om zo’n 2,5 uur per week en komt per schooljaar neer op 100 uur. De keuze voor het type schakelklas is afhankelijk van de taalachterstand van de leerling.

Hoe begeleid je NT2-kinderen in de klas?

Wanneer NT2-kinderen met een basiskennis van het Nederlands deelnemen aan het reguliere lesaanbod, kan het toch voorkomen dat het kind niet meekomt. Zowel rekenen als zaakvakken zijn behoorlijk talig. Het risico bestaat dat ondanks inzet en motivatie van de leerkracht de leerling toch afhaakt. Het is daarom belangrijk in te zien dat een NT2-leerling op dezelfde manier een taal leert als zijn Nederlandse klasgenoten. Wanneer je als leerkracht de moedertaal van het kind erkent, kun je deze gebruiken om een brug te slaan naar het Nederlands. Daarmee voorkom je dat een leerling stil komt te staan in zijn ontwikkeling omdat hij eerst het Nederlands volledig moet beheersen. Overigens verschilt het per school of er een speciale NT2-docent aanwezig is of dat een reguliere leraar dit op zich neemt.

Hoe kunnen NT2-leerlingen thuis oefenen?

Kinderen leren de Nederlandse taal door er zoveel mogelijk in ondergedompeld te worden. Maar ook de ontwikkeling van de moedertaal heeft een positief effect op de taalvaardigheid. Wanneer ouders de Nederlandse taal (nog) niet machtig zijn, is het toch belangrijk bezig te zijn met taal in de thuissituatie. Een goed ontwikkelde moedertaal kan helpen bij het leren van de Nederlandse taal. Het bevordert het algemene taalbegrip dat kinderen in staat stelt een tweede taal te leren.

Door thuis veel samen te praten, zingen en lezen wordt positief bijgedragen aan de taalontwikkeling.

Voorlezen vergroot de woordenschat en daagt kinderen uit om over de structuur van verhalen na te denken. Door samen thuis gesprekken te voeren over dagelijkse dingen, samen verhaaltjes te verzinnen of na te praten over een voorgelezen boek wordt de cognitieve ontwikkeling van het kind bevorderd.

Vind hier meer leuke prentenboeken

ICT en taalontwikkeling

Digitale leermiddelen zoals geanimeerde prentenboeken kunnen goed helpen bij de ontwikkeling van lees- en taalvaardigheden van NT2-kinderen. Bij geanimeerde prentenboeken worden vaak geluiden, animaties en muziek toegevoegd aan een bestaand prentenboek. Als deze extra effecten inhoudelijk aansluiten op het verhaal zijn ze zelfs effectiever voor het verhaalbegrip en de taalvaardigheid dan reguliere prentenboeken. Met name het aansluiten van non-verbale elementen op de verbale elementen in het verhaal zijn van toegevoegde waarde voor NT2-leerlingen.

Herhaling van het lezen is ook erg effectief. Een geanimeerd prentenboek vier a vijf keer lezen geeft dat kinderen meer aandacht voor details hebben en woordbetekenissen leren in de context van het verhaal. Ook digitale taalspelletjes kunnen de taalontwikkeling ondersteunen. Daarbij is het wel belangrijk voorzichtig te zijn met het gebruik van digitale leermiddelen waar veel interactieve opties in zitten. Deze leiden te veel af en zijn daarmee juist niet effectief.

Een rijke leeromgeving voor NT2-leerlingen

Een NT2-leerling is gebaat bij een rijke leeromgeving. In een rijke leeromgeving richt een leraar zich op het leerproces van zijn leerlingen. Er is ruimte voor eigen inbreng van de leerlingen, oplossingen en creativiteit. Daarnaast moet er ruimte zijn voor verschillende leerstijlen en leervormen, maar vooral ook verbinding tussen de verschillende vakken op school. Als er verbinding is tussen vakken, krijgen kinderen beter de gelegenheid om een thema te ervaren, te oefenen met de woordenschat die bij dit thema hoort en de vaardigheid begrijpend lezen te vergroten. Koppel hiervoor bijvoorbeeld de thema’s van de zaakvakken aan de teksten van begrijpend lezen. Vergeet ook de moedertaal van de NT2-leerlingen niet en maak gebruik van bijvoorbeeld vertaalprogramma’s zoals Google Translate.

Lesmateriaal voor NT2-leerlingen

Op Educatheek.nl vind je een diverse soorten leermiddelen voor NT2-leerlingen.

Meer lesmateriaal over NT2 vind je op de NT2 categoriepagina.

.