In het hart van Puglia bevindt zich de meest beroemde vallei van de streek: de Valle d’Itria. Deze roem heeft de Valle d’Itria te danken aan de talloze, betoverende trulli die je er kunt vinden, witte huisjes met een kegelvormig dak.
‘Hoofdstad’ van de trulli is Alberobello, waar het oude centrum bestaat uit kronkelige straatjes waarlangs meer dan duizend traditionele ronde witte huisjes staan.
Maar ook het platteland is een lappendeken van trulli, vooral rondom de plaatsen Ceglie Messapica, Cisternino, Castellana Grotte, Martina Franca en Locorotondo.
Kegelvormige daken met symbolen
De kegelvormige daken zijn soms versierd met symbolische, religieuze of ronduit mysterieuze symbolen – naar verluidt om het kwaad buiten de deur te houden. Sinds 1996 zijn alle trulli in Alberobello die de tand des tijds hebben doorstaan (en die tot de dag van vandaag grotendeels bewoond worden) toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van Unesco.
Ontdek de trulli van Alberobello
Talloze toeristen trekken jaarlijks naar Alberobello, aangetrokken door de pittoreske plaatjes die ze hebben gezien in reisgidsen, van slingerende straatjes, gesierd door bontgekleurde bloemen en felrode peperoncini.
Ze gaan en masse naar Rione Monti, de bekendste wijk van het stadje. Hier staan ongeveer duizend trulli, die deels volledig gerestaureerd zijn. Met name de trulli langs de drukste straten zijn goed onder handen genomen en omgetoverd tot souvenirwinkels en restaurants.
Maar naast de perfecte plaatjes zijn er in Alberobello ook nog genoeg authentieke trulli te vinden, vooral als je de massa mensen een beetje links laat liggen en naar de wijk aan de overkant trekt, Aia Piccola. Hier staan circa vierhonderd trulli, die grotendeels nog in gebruik zijn als woonhuis of verhuurd worden als vakantiehuisje.
In deze wijk is het veel rustiger en daardoor ook veel authentieker en sfeervoller. Waar je in de wijk Rione Monti op drukke dagen schouder aan schouder met andere toeristen wandelt, knoop je in Aia Piccola een praatje aan met een oude dame die op de stoep van haar huis boontjes dopt, de was ophangt of het erf veegt.
De oudste trulli in Alberobello
De oudste trulli in Alberobello zijn sober: simpele, stenen huisjes zonder raam of schoorsteen. De vroegste bewoners van het dorp waren dan ook straatarm. De leefomstandigheden van de landarbeiders werden door de bouw van de huisjes wel een stuk beter: binnen werd het niet zo snel vochtig en de ruimtes bleven relatief koel in de zomer en warm in de winter.
Naarmate de welvaart in het gebied groeide, werden ook de trulli wat luxer. Ze begonnen uit meerdere delen te bestaan, elk met een eigen kegeldak, en kregen ramen en schoorstenen. In ondergrondse bassins werd regenwater opgevangen, dat men voor allerlei doeleinden kon gebruiken.
Wanneer je Alberobello bezoekt, moet je vooral lekker gaan ronddwalen, zonder je al te veel zorgen te maken over waar je naartoe loopt. Verdwalen in de nauwe straatjes, die omhoog en omlaag lopen tussen de witte huisjes door, is heerlijk, zeker als je Alberobello op een wat rustige dag treft, buiten het hoogseizoen.
Een paar stops op de route die je niet mag missen: het Museo del Territorio Casa Pezzolla, waar je ook het wijnmuseum (Museo del Vino) en het handwerkmuseum (Museo dell’Artigianato) kunt vinden, en de zogenaamde Trullo Sovrano die in 1785 werd gebouwd door de welvarende priester Cataldo Petra.
Het is de enige trullo met een extra verdieping, die je kunt bereiken via een trap die in de muur is aangebracht. Binnen vind je een klein museum met antieke meubels, waar je een beeld krijgt van hoe men hier in het verleden leefde.
Bijzondere trulli in Alberobello
Aan Piazza XXVII Maggio staat het Museo del Territorio Casa Pezzolla. In deze voormalige woning van arts Giacomo Pezzolla leer je nu alles over de lokale manier van bouwen, zoals de trulli-architectuur en de stenen muurtjes a secco. Ook vind je in dit museumcomplex het Museo dell’Olio, met mooi afgesleten authentieke molenstenen en alles wat je maar gebruikt bij het maken van olijfolie.
Niet alleen het grootste, maar ook het eerste échte huis dat in Alberobello werd gebouwd, is nog altijd te zien. Het bevindt zich aan Piazza del Popolo en wordt Casa d’Amore (‘Huis van de Liefde’) genoemd.
Bezoek zeker ook de Chiesa a Trullo di Sant’Antonio. Deze trulli-kerk werd in 1927 gebouwd, in opdracht van priester Antonio Lippolis. Voor de bouw zamelde hij geld in, zowel bij zijn eigen parochianen als bij lokale families die geëmigreerd waren naar de Verenigde Staten.
Vanaf ongeveer het einde van de achttiende eeuw begon men in en om Alberobello ook wel ‘gewone’, gemetselde huizen te bouwen. Lang niet iedereen had daar echter voldoende middelen voor. Tot in de jaren twintig van de vorige eeuw werden er daarom ook nog veel trulli gebouwd.
Duivels lekkere peperoncini
Tussen de sprookjesachtige trulli van Alberobello duiken duizenden kleine duiveltjes op… Ze hangen als schone was te drogen in de lucht en geven het straatbeeld een vrolijk rood kleurtje: de peperoncini.
In het hart van het oude centrum van Alberobello is de bar Il Trulletto di Cosmo Palmisano een verplichte stop voor wie van deze hete pepertjes houdt. In het hele dorp worden pepertjes verkocht, maar alleen hier maakt men allerlei pittige lekkernijen van de peperoncino.
Natuurlijk moet je ervan houden, maar eigenlijk kun je Alberobello niet verlaten zonder een slokje Peperoncino del Baffo te hebben geproefd – een digestief met pepertjes, naar geheim familierecept…
Aan tafel in Alberobello
Gezien de populariteit van Alberobello vind je hier veel restaurants. Sommige zijn eigenlijk alleen ingesteld op toeristen, dus let op als je na een paar uur struinen door het stadje lekker wil neerploffen om te genieten van verschillende antipasti of een bord pasta.
Een van onze favorieten is La Cantina (Vico Lippolis 8), gevestigd in een oude wijnkelder. La Cantina staat bekend om de uitstekende antipasti, maar op de kaart vind je nog veel meer traditionele gerechten uit de Pugliese keuken. Andere tips: Trullo d’Oro (Via F. Cavallotti 27), Il Poeta Contadino (Via Indipendenza 21), Il Pinnacolo (Via Monte Nero 30), L’Aratro (Via Monte San Michele 27)
Liever alleen een broodje als lunch? Ga dan naar La Pagnottella (Piazza Plebiscito 10B), voor een lekker vers broodje dat ter plekke wordt belegd met vlees, kaas en/of groente naar keuze. Het bijzonderste broodje van heel Alberobello kun je hier ook bestellen. Dit broodje heet Pasqualino en wordt belegd met tonijn, kappertjes, salami en provola.
De panino dankt zijn naam aan Pasquale dell’Erba, die ooit de eigenaar was van een salumeria op de kruising van Corso Vittorio Emanuele en Via Cesare Battisti. Hij zou het broodje altijd maken voor zijn drie vrienden, Carlo, Mimmo en Nicola, die elkaar elke dag weer op de stoep voor zijn winkel ontmoetten om een praatje te maken.
Ook bij andere broodjeszaken in Alberobello maken ze graag een Pasqualino voor je. Bestel er dus gerust één, ook al zie je hem niet op het menu staan. Elke local met een broodjeszaak of alimentari weet precies wat je bedoelt!
Voor een goed glas wijn ga je naar Enoteca L’Anima del Vino (Largo Martellotta 93). Ook Bagìa (Largo Martellotta 64) is een heerlijke plek om na het struinen langs trulli even bij te komen met een hapje en een drankje. Een gelato haal je bij Arte Fredda (Largo Martellotta 47), waar je in elk geval het vijgenijs en amandelijs moet proeven.
Overnachten in Alberobello
De magie van Alberobello ontdek je vooral ‘s avonds en ‘s ochtends vroeg, als de dagjesmensen er niet zijn. Daarom is een nachtje blijven slapen eigenlijk wel een must. Dit zijn onze aanraders in Alberobello:
Trulli Antì Charme & Relax
B&B C’era una volta
Palazzo Scotto
Casa Turi
Gatto Bianco – Case d’Allora
Trulli Madia
Alba dei Trulli
Le Alcove – luxury hotel nei Trulli
Le Dieci Porte
Trulli Holiday Albergo Diffuso
Trulli Paparale
Nog meer tips voor je vakantie in Puglia
Ga je op vakantie naar Puglia? We hebben al onze praktische tips voor je vakantie naar Puglia voor je op een rijtje gezet, van alle vluchten naar Puglia tot mooie accommodaties voor een onvergetelijke vakantie.
Onmisbaar als voorbereiding en/of voor onderweg: Mijn Puglia, een persoonlijke reisgids met veel fijne tips, unieke adresjes en bijzondere bezienswaardigheden. Ga samen met Saskia op ontdekking in Puglia en je zult de prachtige regio voor altijd in je hart sluiten! Bestel Mijn Puglia via deze link, met persoonlijke boodschap van Saskia.
Ook maakten we een paar handige online overzichtslijstjes:
ontdek de mooiste plekken van Puglia
10x proeven van Puglia
de lekkerste Slow Food-adresjes in Puglia
ontdek de mooiste stranden van Puglia
slapen in een trullo in Puglia
de mooiste masseria’s in Puglia
Print dit artikel of sla het op als pdf
